Kilomuzun olması gereken aralığı ve bizim hangi aralıkta olduğumuz gündelik hayatta sıkça merak ettiğimiz konulardan biri. Bu soruların cevabını Diyetisyen Ecem Naz Genç şöyle özetledi.
Boyun kiloya indeksi olarak da bilinen ‘Vücut Kitle İndeksi’ aslında kişinin kilosunun boyuna göre ideal aralıkta olup olmadığını kontrol ediyor. Yani aslında bize sağlıklı kilo aralığında olup olmadığımız hakkında basit ve kolay ulaşılabilir bir bilgi veriyor. Bu hesabı yapmak çok kolay; ağırlığın boyun karesine bölünmesi ile hesaplanıyor. Ağırlık ölçütünü kilogram, boyu da metre cinsinden hesap etmemiz gerekiyor.
Peki bu hesabı yaptıktan sonra hangi gruba girdiğimizi nasıl anlarız?
· 18.5 kg/m2’nin altında olanlar: Zayıf
· 18.5 kg/m2 ile 24.9 kg/m2 arasında olanlar: Normal kilolu. Olmasını beklediğimiz aralık genelde bu aralıktan oluşmakta.
· 25 kg/m2 ile 29.9 kg/m2 arasında iseniz: Fazla kilolu
· 30 kg/m2 ile 39.9 kg/m2 arasında sonuca ulaşanlar: Obez
· 40 kg/m2 üzerinde çıkan sonuçlar için ileri derecede obez, yani morbid obez denmektedir.
Bu ölçümleri dikkatlice yaptıktan sonra bilmemiz gereken birkaç bilgi daha var. Vücut kitle indeksi ne kadar yaygın kullanılsa da aslında vücuttaki yağ ve kas oranımız hakkında bize bilgi vermez. Bu sebeple fazla kilolu kategorisindeki insanların direkt kilolarını düşürme eğilimine geçmeden önce yağ ve kas dağılımlarını kontrol etmeleri gerekir. Bunun için gereken ileri tetkikleri de bir uzman aracılığı ile yaptırması gerekir.
Yapılan araştırmalar indeksi yüksek çıkan insanların kalp rahatsızlıkları, diyabet ve tansiyon hastalıklarına yakalanma riskinin daha fazla olduğunu söylüyor. Ama bunun yanında, düzenli spor yapan insanlarda kas ağırlığı kaynaklı bu sonuçlar değişkenlik gösterebilmekte.
İndekse göre zayıf çıkanlar ise, boyuna göre zayıf anlamı taşımakta. Yine yapılan araştırmalara göre zayıf kategorisindeki bireylerde vitamin ve mineral eksiklikleri gözlemlenebiliyor ve bağışıklık sistemi normal kilo aralığındaki bireylere kıyasla daha zayıf olabiliyor. Yani zayıf kişiler zamanla bazı hastalıklara zemin hazırlayabiliyor.
İndekslerde fazla kilolu veya obez gruplarında olan kişilerin kilo verme sürecinde dikkat etmesi gerekir. Çünkü hızlı ve kontrolsüz kilo kayıplarında yağ kütlesi yerine kas kütlesinden verilen kilolar normal kilo ağırlığına girsen bile yeterli gelmeyebilir.
Vücut kitle indeksi hakkında bir önemli bilgi ise, bu istatistikte kişilerin yaşı, cinsiyeti, sahip olduğu hastalıkları ve genetik yatkınlarının rol almaması. Özellikle çocuklarda bu indeks daha farklı değerlendirilir. Yetişkinlerde ise, kişilerin vücut bilgilerine ve analizlerine bakıldığında bir kişinin ideal kilosu aynı boydaki başka bir kişi ile farklılık gösterebilir. Bu boy ve kilo hakkındaki ölçümün ve yorumun işin uzmanı bir diyetisyen tarafından yapılması önerilir.
Eğer boyuna göre kilon hakkında aklına takılan bir sorun olursa istediğinde bana sorabilir veya sana yakın bir sağlık kuruluşuna gidip kontrollerini yaptırabilirsin. Sağlıkla kal!
Dyt. Ecem Naz Genç